In deze blog bespreken we waarom het belangrijk is om het gezondheidszorg- landschap beter te organiseren. En hoe je health technologie kan inzetten zodat cliënten hun autonomie behouden en langer thuis kunnen wonen. Kevin Doughty, professor Digitale Transformatie van Zorgdiensten aan de Universiteit van Cumbria in het Verenigd Koninkrijk, en Eetu Koski, CEO van de Evondos Group, delen hun deskundige inzichten over de problemen binnen de gezondheidszorg waarmee we worden geconfronteerd.

Een vergrijzende bevolking die een zinvol leven wil leiden

De gezondheidszorg staat onder enorme druk, mensen worden wereldwijd steeds ouder en chronische ziekten nemen toe onder de bevolking. Mensen leven veel langer dan een paar decennia geleden, waardoor de sector voor complexe uitdagingen staat. De vraag naar gezondheidszorg neemt toe en groeit veel sneller dan de toestroom aan personeel. In Nederland zal tegen 2040 één op de vier professionals in de gezondheidszorg moeten werken, met name in de thuiszorg en ouderenzorg, de snelst groeiende sectoren. Dit is een onwaarschijnlijk scenario. Bovendien zal de focus op de zorg zelf moeten veranderen naar hoe mensen een zinvol leven kunnen leiden, zelfs met chronische ziekten.

De huidige gezondheidszorgsector is niet duurzaam

Als we de gezondheidszorg blijven organiseren zoals we nu doen, is dit niet duurzaam voor de toekomst of wenselijk vanuit het perspectief van toekomstige cliënten. Slimme gezondheidstechnologie, digitalisering en (zorg)robots kunnen een essentieel onderdeel worden van het gezondheidszorgsysteem. Denk hierbij aan medicijndispensers, video-oproepen of op afstand patiënten monitoren. Het transformeren van de gezondheidszorgsector is geen gemakkelijke opgave. Hoewel we al wel zien dat een of meer van bovenstaande technologieën deel (gaan) uitmaken van het nieuwe beleid binnen zorgorganisaties.

In Nederland ligt de focus met name op personeelstekorten. Dit zou deels kunnen komen doordat gezondheid technologieën nog niet veel worden ingezet. Volgens wetenschappelijke studies en praktijkgerichte analyses zou deze technologie namelijk een aanzienlijk deel van het personeelstekort kunnen oplossen. Deze verandering zou in gang moeten worden gezet door het management van organisaties en is afhankelijk van professionals die bereid zijn om gezondheidstechnologie te implementeren.

Kevin, kan je ons meer vertellen over de huidige situatie in het Verenigd Koninkrijk?

Kevin: "Het Verenigd Koninkrijk kampt met dezelfde problemen. We hebben te maken met een vergrijzende bevolking, een gebrek aan middelen voor zorg, plus de verschuiving naar technologie en de nodige obstakels die in de weg staan. Deze obstakels kunnen cultureel of educatief zijn, of mensen geloven simpelweg dat ze financieel genoeg hebben bijgedragen aan het systeem om recht te hebben op voldoende ondersteuning. Helaas is dat niet het geval.

Niemand had kunnen voorspellen hoeveel behoefte er zou zijn aan gezondheidszorg. We onderzoeken hoe we meer ondersteuning kunnen bieden aan hulpbehoevende mensen, zonder dat we de beschikbare gezondheidszorg medewerkers uitputten. De gehele zorgsector begint te beseffen dat we veel meer gezondheidstechnologie moeten gebruiken om aan de behoeften van cliënten te voldoen. Misschien is het lastigste probleem om alle behoeften die kunnen worden opgelost met behulp van technologie te identificeren. Het vergeten of niet innemen van medicatie bijvoorbeeld, staat heel hoog op de lijst met behoeften."

Welke technologie wordt er al gebruikt in het Verenigd Koninkrijk?

Kevin: "We zitten momenteel in een overgang om het gebruik van ‘gemeenschapslijnen’ (of sociale telefoonlijnen), een analoge technologie die meer dan 50 jaar oud is en nog steeds wordt gebruikt, af te bouwen. Veel ouderen konden zich vroeger geen vaste telefoon veroorloven, tegenwoordig kunnen ze dat allemaal. Een groot deel gebruikt inmiddels een mobiele telefoon, waardoor nieuwe technologie mogelijk is. Zoals monitoring op afstand wat nu continu en virtueel plaats kan vinden. Dit biedt mogelijkheden om andere technologieën te introduceren."

Hoe ondersteunt de National Health Service van het Verenigd Koninkrijk dit?

Kevin: "Er is momenteel een complexe regeling, deze verschilt per regio in het Verenigd Koninkrijk. Een groot deel van het budget voor gezondheidszorg is in beheer van de NHS. Zij beschikken over een veel groter budget dan lokale autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de lokale gezondheidszorg zoals het aannemen van verzorgers en het monitoren, aanvullen en controleren van medicijninname bijvoorbeeld. Maar het is zonde als een medewerker 40 minuten reist om inname van medicijnen te controleren als dit niet samenvalt met andere redenen om cliënten te bezoeken.

De NHS kijkt naar manieren om efficiënter te werken, zoals het vereenvoudigen van het medicatieproces. Maar ook vanuit het perspectief van cliënten; nemen zij op tijd hun medicijnen in, hoe zorgen we ervoor dat ze niet te veel medicatie innemen, vergeten ze hun medicatiemomenten niet. Het risico van het niet fysiek aanwezig zijn van een zorgmedewerker is dat de medicatietrouw afneemt. Het neemt vaak met meer dan 50% af in de meeste gevallen."

Kunnen we vanuit Evondos iets aanbieden als oplossing?

Eetu: "Evondos is een medisch apparaat, het begint allemaal met de veiligheid van de patiënt, het belangrijkste aspect van ons werk. We hebben onze oplossing ontwikkeld in nauwe samenwerking met lokale universiteiten in Finland. Op dit moment hebben we al enkele projecten lopen in het Verenigd Koninkrijk in samenwerking met een aantal lokale universiteiten. Als je denkt aan naleving, heeft dit een enorme impact, vooral in gevallen van verkeerde medicatie met ziekenhuisopname als gevolg. Een van de vragen die onze oprichter zichzelf stelde was: 'Hoe kunnen we ervoor zorgen dat onze cliënten zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen wonen' Het gezondheidssysteem kan de vergrijzende bevolking niet goed bedienen met alle ontwikkelingen die plaatsvinden. Je kan ons zien als een technologiepartner van zorgpersoneel dat ontzorgt en medewerkers in staat stelt meer tijd te besteden aan cliënten die extra zorg en aandacht nodig hebben.

Het meerdere keren per dag bezoeken van dezelfde patiënt is een enorme uitdaging voor de samenleving, met het huidige gekwalificeerde personeel. We willen er met onze technologie voor zorgen dat de naleving veel hoger is dan de gebruikelijke 50%. Klinische studies tonen aan dat onze oplossing een naleving van 99% teweeg brengt. Door bewijzen uit het echte leven van cliënten te verzamelen kunnen we garanties leveren die essentieel zijn voor de inzet van medische apparaten.’’

Kevin, is er een focus op mensen die langer thuis willen wonen in het Verenigd Koninkrijk?

Kevin: "Het langer thuis blijven wonen is wat de meeste mensen willen als ze kunnen. Het alternatief is verhuizen naar een woongroep- of verzorgingshuis, wat veel prijziger is voor de samenleving en waar mensen veel autonomie verliezen. Ja, mensen zijn veilig en er is meer personeel beschikbaar om hen te helpen. Maar ze kunnen niet kiezen wanneer ze hun huis verlaten, op welke tijden ze eten, wat ze eten of wie hen thuis bezoekt. Dat bepaal je alleen thuis in je eigen omgeving. Er zijn veel mensen in het Verenigd Koninkrijk die meer dan 50 jaar in hetzelfde huis hebben gewoond, niemand wil hun vertrouwde omgeving gemakkelijk opgeven. Natuurlijk is het veel goedkoper als mensen langer thuis kunnen blijven wonen. Voor zowel de cliënt zelf als de samenleving en de NHS die vaak financieel bij moet springen. ‘’

Wat moet er gebeuren of veranderen om dit te bereiken?

Kevin: "Dat is de ‘Million-pound’ vraag, ze hebben een geheel nieuw model nodig. Het gaat om verspreide zorg, het is niet langer efficiënt om zorg te leveren bij cliënten thuis die vele kilometers uit elkaar wonen. We moeten ernaartoe werken dat we zorg dichter bij huis leveren. En dat we gebruik maken van de hele gemeenschap om de vergrijzende bevolking van verveling en eenzaamheid te behoeden, of de gevolgen van verminderde zintuigen bijvoorbeeld. Ook moeten we aandacht geven aan chronische aandoeningen en deze beheren met medicatie, er is een groeiende behoefte aan polyfarmacie. Als je bijvoorbeeld denkt aan een aandoening zoals diabetes, dan is het belangrijk om de langetermijneffecten te monitoren. Je ziet geen verschil van dag tot dag. Niet totdat een cliënt veel doses medicatie heeft gemist, en de glucosewaarden te hoog worden wat resulteert in symptomen van dit ziektebeeld en in de ergste gevallen leidt tot een ziekenhuisopname. Een late diagnose kan amputaties en blindheid als gevolg hebben, omdat de oorspronkelijke aandoening niet goed beheerd is met medicatie."

Hoe helpt Evondos verpleegkundigen om zich aan te passen aan de technologie in hun werk?

Eetu: "We hebben ervaring met het identificeren van de behoeften op het gebied van dagelijks medicatiebeheer. Veel van onze samenwerkingspartners willen hun eigen objectieve studies uitvoeren om de waarde van de oplossing en de impact hiervan te onderzoeken. We hebben hierdoor inmiddels een grote hoeveelheid bewijslast verzameld van gemeenten en hoofdsteden, dat onze oplossing ook waarmaakt wat het belooft. Het bespaart tijd voor zorgmedewerkers en verbetert de medicatienaleving. Daarnaast is het niet moeilijk om met ons product te werken of eraan te wennen. We bieden 24/7 klantenservice en we hebben veel online materiaal beschikbaar in geval van vragen of problemen. We ervaren intern dat we een grote maatschappelijke belofte moeten nakomen, met onze impact op het zorgpersoneel en richting de cliënten.’’

Kevin, zijn verpleegkundigen in het Verenigd Koninkrijk bereid om nieuwe technologie te omarmen?  

"Het gaat niet zonder slag of stoot. Een van de veelvoorkomende reacties is 'Daar gaat mijn baan'. Het toezicht op medicatie wordt meestal niet uitgevoerd door verpleegkundigen maar door vrienden, naaste familieleden of door thuiszorg die nog wel meer dingen te doen hebben. Bovendien zijn thuiszorg medewerkers in het VK niet gekwalificeerd om verschillende medicijnen van elkaar te onderscheiden. We zijn afhankelijk van zorgpersoneel dat gestrest, overbelast en waarschijnlijk ook nog onderbetaald is.

Cliënten vinden het fijn als alle doses in één verpakking worden geleverd, maar ze hebben moeite om op het juiste tijdstip hun medicatie in te nemen of raken in de war omdat de tabletten er deze week iets anders uitzien dan vorige week bijvoorbeeld.

Familieleden vinden het idee van het inzetten van technologie fijn omdat de druk op hen wordt verminderd. Zorgpersoneel ziet het als een verantwoordelijkheid minder, en het verplegend en professioneel personeel zou graag willen weten of de medicatienaleving hoog is. Ik denk dat gezondheidstechnologie alle juiste ingrediënten heeft.

Als je zorgverleners over de streep trekt om een bepaalde technologie te accepteren, zullen ze op termijn waarschijnlijk ook open staan voor andere toepassingen en apparaten. Zodra dat gebeurt, denk ik dat we mooie stappen aan het maken zijn richting een betere toekomst."

Wat is jullie persoonlijke ervaring met verpleegkundigen die vrezen voor hun baan?

Kevin: "Ik ken verschillende verpleegkundigen die niet graag de verantwoordelijkheid willen overdragen, ook al zijn er niet genoeg verpleegkundigen en komen ze tijd tekort."

Eetu: "Gewoonlijk is de eerste vraag, wat gaat er met mijn baan gebeuren? Gaat dit apparaat mij vervangen?", terwijl het apparaat in de praktijk hun werk gemakkelijker maakt en hen helpt in plaats van dat het ze vervangt. We hadden een kleine pilot in Stockholm met 25 robots gedurende 6 maanden, het resultaat was een tijdsbesparing van ongeveer 3000 werkuur aan reistijd en een tijdsbesparing bij cliënten van bijna 6000 uur. Toen we de pilot beëindigden, zeiden de verpleegkundigen 'We willen niet dat de apparaten weggaan, omdat we ons zo ontzorgd voelen.'

Het kost tijd om te ervaren wat er verandert binnen je baan wanneer je nieuwe technologie introduceert en de manier waarop ermee om wordt gegaan. Organisaties moeten bereid zijn om tijd en capaciteit te investeren om aan de technologie te wennen en het op grote schaal te implementeren. Dan ga je pas echt de voordelen zien."

Wat zijn enkele obstakels in het Verenigd Koninkrijk?

Kevin: "Het is een lastige markt die goed management nodig heeft, ik denk dat goed leiderschap voort kan komen uit een geïntegreerd zorgsysteem of een bedrijf dat investeert in het juiste type apparaat en de juiste groep cliënten vindt die veel baat hebben bij het gebruik van deze vorm van technologie. Het is belangrijk om de technologie te matchen met de behoefte. 

Ik zie Evondos persoonlijk als het topsegment daarvan. Veel cliënten ontvangen medicatierollen voor de hele week, maar het geeft hen geen herinnering of signaal wanneer het tijd is om de medicatie in te nemen en het geeft ook geen automatische rapportage. Wat in veel gevallen resulteert in het vergeten van medicatie momenten en het verspillen van medicatie door het weg te gooien of door het toilet te spoelen. Het gebeurt. Als niemand zich hiervan bewust is, denk ik niet dat de NHS en het land zelf op die manier kunnen overleven. Het is belangrijk dat we onze patiënten zorgvuldig selecteren. 

Natuurlijk zijn er veel gezondheidstechnologieën beschikbaar. Het is belangrijk om te streven naar een hoog niveau van naleving, zoals de technologie die Evondos biedt, en de beste optie te kiezen om aan cliënten te introduceren. Bewustwording is het grootste probleem over de hele wereld, mensen weten niet wat veilig, efficiënt en effectief kan worden gedaan. We hebben een groot bewustwordingsprogramma nodig voordat we mensen kunnen vertellen hoe ze de juiste technologie moeten kiezen."

Wat is jullie hoop voor de toekomst?

Kevin: "Allereerst hoop ik dat we de mensen die hun medicatie inname niet goed bijhouden kunnen identificeren. Ik denk dat deze groep waarschijnlijk ook niet goed kan omgaan met andere soorten technologie en therapeutische benaderingen (zoals apps) die eventueel geïntroduceerd worden. Door goed te kijken naar de groep mensen die het meest zullen profiteren van een bepaalde technologie, denk ik dat we niet alleen veel geld zullen besparen, maar dat we ook veel obstakels zullen overwinnen over het breedste scala aan (chronische) aandoeningen. Dit kan een stimulans zijn voor de hele gezondheidstechnologiemarkt en zal veel mensen helpen om zo gezond mogelijk oud te worden."

Eetu: "We staan voor grote problemen als het gaat om de vergrijzende bevolking en het gezondheidssysteem dat niet in staat is om iedereen goed te faciliteren.

Ik hoop dat we binnen 10 jaar in een wereld zullen leven die meer openstaat voor technologie. Zodat mensen zo lang mogelijk in het comfort van hun eigen huis kunnen leven. Maar er is nog veel werk te verzetten voordat we dat punt bereiken."